ΓΕΝΙΚΑ
Οι όρχεις του ανδρός ευρίσκονται εντός του οσχέου (σακουλιού που περιέχει τους όρχεις) και κρέμονται από ένα «πακέτο» στοιχείων που κατεβαίνουν από την κοιλιά μας μέσω του βουβωνικού πόρου προς το όσχεο. Το «πακέτο» αυτό λέγεται σπερματικός τόνος και περιέχει:
- την σπερματική αρτηρία που τροφοδοτεί τον όρχι με αρτηριακό αίμα
- τις σπερματικές φλέβες μέσω των οποίων γίνεται η επιστροφή προς την καρδιά του φλεβικού αίματος
- τον σπερματικό πόρο, λεπτό κανάλι που «ανεβάζει» από τον όρχι και την επιδιδυμίδα τα σπερματοζωάρια και τα οδηγεί σε δύο μικρούς ασκούς που βρίσκονται χαμηλά στην λεκάνη μας κάτωθεν της ουροδόχου κύστης, τις σπερματικές λυκήθους. Ο σπερματικός πόρος ταξιδεύει παράλληλα με μια δική του αρτηρία, την αρτηρία του σπερματικού πόρου, που συμβάλει μαζί με την κύρια σπερματική αρτηρία στην αιμάτωση του όρχι και της επιδιδυμίδος.
- έναν μακρόστενο λεπτό με τον κρεμαστήρα μυ που δημιουργεί παροδικές κινήσεις των όρχεων προς τα πάνω (ανασπάσεις των όρχεων).
ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ Η ΣΥΣΤΡΟΦΗ – ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Εάν ο όρχις κάνει μια στροφή γύρω από τον εαυτό του από 180ο και πάνω, οι αρτηρίες που τον τροφοδοτούν «τσακίζουν» με αποτέλεσμα η ροή του αίματος να διακόπτεται και ο όρχις να ισχαιμεί από την μια στιγμή στην άλλη.
Για να καταλάβετε πώς γίνεται αυτό, φανταστείται το λάστιχο του ποτίσματος του μπαλκονιού σας το οποίο με το παραμικρό «τσάκισμα»-«αναδίπλωση» σταματά να τρέχει νερό.
Με το τσάκισμα-απόφραξη της αρτηρίας, η συμπτωματολογία είναι άμεση και οξεία. Το παιδί νιώθει έξαφνα ισχυρό πόνο, αρχίζει να κλαίει εάν είναι μικρό και το όσχεο διογκούται (πρήζεται) και γίνεται ερυθρό.
Η απότομη ισχαιμία του όρχι μπορεί ακόμα και μέσα σε 3-4 ώρες να δημιουργήσει οριστική νέκρωση του όρχι. Η συστροφή του όρχι είναι μια από τις πιο επείγουσες χειρουργικές καταστάσεις. Το παιδί πρέπει να χειρουργηθεί όσο γίνεται πιο σύντομα για να αποκατασταθεί η αιμάτωση του όρχι και να επιτευχθεί η βιοσιμότητα του. Ευτυχώς έχουμε δει όρχεις να σώζονται με επεμβάσεις οι οποίες έγιναν ακόμα και 10 ώρες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων. Αυτό οφείλεται στο ότι το τσάκισμα της αρτηρίας μερικές φορές είναι μερικό και αφήνει το πέρασμα κάποιας μικρής ποσότητος αίματος.
Σε περίπτωση που δεν υπάρχει κοντά χειρουργικό κέντρο για παιδιά, μπορεί να γίνει από ιατρό προσπάθεια ανάταξης, ξεστρίβοντας με τα χέρια τον όρχι, πάνω από το δέρμα του οσχέου. Δυστυχώς όμως η δια των χειρών εξωτερική ανάταξη δεν στέφεται πάντα από επιτυχία.
Η ΕΠΕΜΒΑΣΗ
Η επέμβαση γίνεται υπό γενική αναισθησία, μέσω μιας μικρής τομής επί του οσχέου. Ξεστρίβουμε τον όρχι, ο οποίος πολύ συχνά είναι μαύρος (ισχαιμία) και περιμένουμε να δούμε εάν αυτός ανακτά μια φυσιολογική μορφολογία.
Εάν δεν αποκτήσει φυσιολογική μορφολογία, τότε αφαιρείται με την ίδια χειρουργική συνεδρία και στερεώνεται ο έτερος καλός όρχις με ράμματα, μέσω μιας δεύτερης τομής, ούτως ώστε να προφυλαχθεί από μια μελλοντική συστροφή.
ΗΛΙΚΙΑ ΣΥΣΤΡΟΦΗΣ
Η συστροφή μπορεί να γίνει σε οποιαδήποτε παιδική ηλικία αλλά και μέχρι την ηλικία των 20-25 ετών. Αυτό, το ότι δηλαδή δεν γίνεται σε ενήλικες προχωρημένης ηλικίας, σημαίνει ότι κατά πάσα πιθανότητα υπάρχει μια συγγενής προδιάθεση «ευκινησίας» του όρχι.
Η συστροφή μπορεί να γίνει και κατά την διάρκεια της εμβρυϊκής ζωής πριν την γέννηση. Τότε το νεογνό φέρει ήδη ένα ρικνό-ατροφικό μη λειτουργικό όρχι (ίδε κεφάλαιο πρόθεση όρχι του site μας).
ΣΥΣΤΡΟΦΗ ΚΥΣΤΗΣ MORGANI
Η κύστη του Morgani (όνομα του επιστήμονα που την περιέγραψε ως ανατομική οντότητα) είναι μια μικρή έκφυση (κερατάκι) που εκφύεται από τον άνω πόλο του όρχι στα σύνορα ένωσης του με την κεφαλή της επιδιδυμίδος. Αντιστοιχεί στο κατάλοιπο των έσω γυναικείων γεννητικών οργάνων.
Το έμβρυο στην αρχή της ζωή του έχει στοιχεία από τα οποία θα αναπτυχθούν αργότερα ανάλογα με τα χρωμοσώματα του, ανδρικά ή γυναικεία έσω και έξω γεννητικά όργανα. Στον άνδρα τα γυναικεία υποστρέφουν και παραμένει στην θέση τους η κύστη του Morgani, η οποία ουδεμία λειτουργικότητα έχει.
Το «κερατάκι» αυτό μπορεί να συστραφεί γύρω από τον άξονα του, να ισχαιμήσει και να δημιουργήσει τα ίδια συμπτώματα με την συστροφή του όρχι, αλλά με πιο ήπιο τρόπο. Και το πρήξιμο και η ερυθρότητα αλλά και ο πόνος είναι λιγότερο έντονα από ότι στην συστροφή του όρχι.
Ο έμπειρος χειρουργός με την κλινική εξέταση μπορεί να διακρίνει την διαφορά μεταξύ των δύο καταστάσεων στις περισσότερες των καταστάσεων. Όταν είμαστε σίγουροι ότι η συστροφή αφορά μόνο την κύστη του Morgani, δεν υπάρχει ένδειξη χειρουργικής επέμβασης. Ο πόνος και το πρήξιμο κρατούν περίπου 24 ώρες και μετά υποχωρούν. Πιο σπάνια ο πόνος κρατάει περισσότερο και αναγκαζόμαστε να επέμβουμε για την σιγουριά την διάγνωσης μας αλλά και για να μη συμβεί φλεγμονή επί του όρχι και της επιδιδυμίδος.
Στην διάγνωση, όταν αυτό είναι εφικτό, μπορεί να βοηθήσει ένα υπερηχογράφημα-doppler που εκτός από απεικονιστικές ικανότητες μελετά και την ροή του αίματος στις σπερματικές αρτηρίες και τον όρχι.
Φωτογραφία παιδιού ολίγων μηνών με συστροφή ΑΡ όρχι. Διακρίνεται εις τα δεξιά της εικόνας η διόγκωση, η σκληρία και η ερυθρότης του ΑΡ ημιοσχέου.
